Boeken die in (semi) eigen beheer zijn uitgegeven, lees ik zelden of nooit. Voor verhalenbundels is in Nederland sowieso nauwelijks enig publiek te vinden. Met Beste reizigers… bewijst Van Leijen dat dit vooroordeel onterecht is. Jarenlang heeft hij met zijn vrouw Linda over de aardkloot getrokken. Als een moderne ontdekkingsreiziger bezochten zij schier onontgonnen gebieden en ontmoetten daar vreemde vogels waaronder mensen. Van kinds af aan verzamelt André schelpen. Tijdens zijn studententijd, zegt vriend Henk tegen hem:
“Mensen die verzamelen, hebben een fixatie in hun anale periode gehad.”
(uit De verzamelaar)
Zelfs beginnend biologiestudent André begrijpt daar weinig van en durft nauwelijks meer te spreken over zijn andere verzamelingen: sigarenbandjes, postzegels, en dergelijke.
Als André en Linda ‘primitieve’ volkeren ontmoeten, ontstaat er in het verhaal De worm een gesprek over de doden, en in hoeverre zij die ons zijn voorgegaan hier nog aanwezig zijn. Hun gids, ene Tsevenge, zegt dat alles wat geweest is een veld achterlaat in de tijdruimte, waarop André riposteert:
“Herinneringen betreffen een chemisch proces dat vastgelegd is in de neuronen van mijn hersenen.”
Stomme Westerlingen…
Wat een genot als je openstaat voor een vreemde wereld met paradijsvogels. In the middle of nowhere ontmoet het echtpaar, terwijl zij in de voetsporen van Linnaeus zijn getreden, een obscuur type. Hij biedt aan hen te helpen, maar de wijze waarop dat gaat, wekt zelfs bij de lezer de grootste argwaan. ‘Houd Linda tegen,’ zou je Van Leijen willen toeschreeuwen, ‘dit gaat niet goed. Misschien verkracht hij haar straks wel en duwt hij jou in een ravijn.’ Daar heeft het alle schijn van, totdat de man André twee bloeiende Linnaeusklokjes toont. Iedere bioloog krijgt daar een … u begrijpt het wel. Je moet er wat voorover hebben.
(Op zoek naar Linnaeus)
In de meeste verhalen toont de auteur zich een meester in het gebruik van de metafoor. Zo schrijft hij over The Flame of the Forest, die in tegenstelling tot de tamarindeboom veel minder schaduwrijk is: “Niet alleen de bloemen zijn afgevallen. Ook de bladeren hebben toegegeven aan de zwaarte van het bestaan, een kale boom achterlatend met lange hangende peulen.” En reken maar dat de lokale bevolking het heel wat minder makkelijk heeft dan wij hier in het Westen.
(Tandenstokers)
Van Leijen is een geboren Amsterdammer, wat regelmatig blijkt uit zijn onderkoelde humor. “Het zal nooit helemaal duidelijk worden waar God was met zijn gedachten, toen hij de Amerikanen schiep.”
(uit Op zoek naar de Andreasbreuk)
Beste reizigers… is een heerlijke bundel vol pretentieloze verhalen die door droge humor en zelfspot het leven voor even zoveel prettiger maken. Dialogen als die in Royal Flush bijvoorbeeld, waarin twee mensen volstrekt langs elkaar heen praten. Het is moeilijk daarbij niet hardop in lachen uit te barsten. En is uw oordeel anders dan het mijne? Acteer dan als Linda:
“Linda zegt niets. Dat doet ze altijd als ze het er niet mee eens is.”