1974. Cushla is onderwijzeres in Belfast, kinderen van een jaar of zeven. Regelmatig springt ze bij in de ouderlijke pub, die – na de dood van haar vader – gerund wordt door haar oudere broer Eamonn, een opportunist. Het is een katholieke kroeg, al komen er regelmatig Britse soldaten die dan vaak de boel versjteren en ruzie zoeken. In de kroeg ontmoet Cushla de protestantse advocaat Michael Agnew. Moeder Gina kent hem nog, hij was een stamgast en vriend van haar overleden echtgenoot. De knappe advocaat zet zich met name in voor kansloze jonge katholieken.
“There’s no work for them. They are subject to constant harassment. Every once in a while the police or army screws up so badly it results in a recruitment drive for the IRA, said Michael.”
De spanningen tussen katholieken en protestanten zijn tastbaar. Woon je in de ‘verkeerde’ buurt, dan worden de waslijnen doorgesneden of krijg je een fles door de ruit. Altijd moet je op je woorden passen. Davy, een jongen uit de klas van Cushla en een buitenbeentje, woont in een dergelijke situatie. Onderweg van de fabriek naar huis, wordt zijn vader ernstig mishandeld.
“She recounted his afflictions slowly. Fractured skull. Both legs broken. Smashed jaw. Cracked ribs. Collapsed lung. Ruptured spleen. They slashed his hands and wrists with a nail hammered into a plank.”
En dat terwijl je gewoon van je werk naar huis loopt, terwijl je je zo ver mogelijk probeert te houden ten opzichte van al die politiek gevoelige toestanden. Uitsluitend omdat je tot die andere groep behoort, word je verrot geslagen… Cushla ontfermt zich over Davy, probeert het gezin met raad en daad te ondersteunen. Daarbij wordt zij tegengewerkt door het schoolhoofd en de lokale priester. Tenslotte gaat Davy’s familie niet met enige regelmaat naar de kerk. Je bent dan bij voorbaat verketterd. De invloed van de clerus is ongehoord: als je als ongetrouwde vrouw met een man wordt betrapt, ben je je baan kwijt (o jee, hoe moet het dan met Cushla en Michael). De tirannie vanuit de kerk is meedogenloos, ook in de zin van enig toekomstperspectief. Eens een zondaar, altijd een zondaar.
Cushla is geïnteresseerd in ‘that wee fella’ Michael, ook al weet ze dat hij getrouwd is en een zoon heeft. Bovendien is hij ruim twintig jaar ouder dan zij. Een goed excuus vindt zij in het geven van lessen Iers voor Michael en zijn bevoorrechte vrienden. Al snel bloeit er een relatie op tussen de twee en heeft Cushla haar eerste seksuele ervaringen. Michael huurt een appartementje voor hun wederzijdse uitjes. Officieel woont Cushla nog altijd bij haar zwaar aan alcohol verslaafde moeder Gina. In feite is zij een soort mantelzorger voor de vrouw.
Belfast in die jaren moet een afschuwelijke tijd zijn geweest om in op te groeien. De woordenschat van de zevenjarigen inzake materialen om aanslagen te plegen, wijzen waarop die uit te voeren, is schrikbarend. Iedereen wantrouwt elkaar en als je niet bereid bent wapens te verstoppen, ben je verdacht. Mocht je als katholiek iets overkomen: waarschuw geen ambulance, want artsen delen informatie met de protestanten, met de Britten. Aangezien we tegenwoordig zelden nog over aanslagen in de stad vernemen, is het buiten beeld geraakt dat dit nog altijd een gebied is waar een wapenstilstand heerst. Tussen katholieke en protestantse wijken staan zes meter hoge hekken. Nog altijd is Noord-Ierland bezet – laten we het beestje bij de naam noemen – door de Britten. De protestanten krijgen ook vandaag de dag de beste baantjes toegeschoven, de katholieken worden gediscrimineerd.
Vanzelfsprekend loopt de buitenechtelijke relatie van Michael met Cushla spaak, en wel op verrassende wijze. Komt het goed met Davy? Wie weet…
In het nawoord schrijft Louise Kennedy:
“I appear to have written a novel. This is a work of fiction that is based on true events; sometimes the way the events occur (and the events themselves) are from my imagination.”
In die eerste zeven woorden zit een wereld besloten. Wát een boek, en wát een dramatische samenleving. Hoe kan het dat de Engelsen zo vasthoudend zijn in het bezetten van dit gebied, en zo hele generaties potentiële aanslagplegers rekruteren. Ontluisterend…
