Paul Benjamin Auster (Newark, NJ, 1947) is getrouwd met schrijfster Siri Hustvedt (Northfield, MN, 1955; bekend van o.a. What I loved uit 2003). Hij publiceerde ruim twintig boeken, waaronder vier poëziebundels, evenals een handvol filmscripts en een tiental essays. Zijn eerste detective, Squeeze Play uit 1982, verscheen onder het pseudoniem Paul Benjamin. Vanaf 1987 publiceerde hij onder eigen naam. Zijn in dat jaar verschenen New York Trilogy bezorgde hem direct de status van een postmodern auteur: de drie werken zijn geen traditionele detectives maar draaien om existentiële kwesties, zoals die als een rode draad door zijn latere werk gaan. Centrale thema’s in zijn romans zijn:
– toeval;
– dreiging (welke ramp kan me overkomen);
– verlies (van een dierbare);
– identiteit;
– het spel met de werkelijkheid.
Vaak is de protagonist een schrijver en in veel van zijn romans hebben verhalen-in-het-verhaal een functie.
Liet de gezondheid van Hustvedt in het verleden te wensen over, nu zijn de rollen omgedraaid: Paul Auster is ongeneeslijk ziek. Naar verwachting is Baumgartner dan ook zijn laatste roman.
Baumgartner is een gewaardeerd schrijver en professor filosofie. Zijn levensgeluk wordt bepaald door zijn ultieme liefde voor zijn vrouw Anna (Blum; een persoon die ook voorkomt in Austers romans Ghosts – deel 2 van de New York Trilogy– , In the country of last things en Moonpalace). Als zij ten gevolge van een noodlottig ongeval om het leven komt, voelt Baumgartner zich schuldig: had hij haar kunnen/moeten redden? Tegen zijn rouwtherapeut zegt hij:
“Life is dangerous, Marion, and anything can happen to us at any moment.”
Zijn leven valt in duigen en hij zoekt allerhande wegen om Anna toch maar zo dicht mogelijk bij zich te houden, bijvoorbeeld door postuum een selectie van haar gedichten te publiceren. Ondanks zijn pensioengerechtigde leeftijd blijft hij colleges geven, een vlucht uit de gruwelijke eenzaamheid. Af en toe zoekt hij troost bij scharrels, totdat hij weer enige vaste grond onder de voeten krijgt nadat hij Judith leert kennen. En als zijn toekomst weer eens in duigen dreigt te vallen, duikt een oude vriend op met een wel heel bijzonder voorstel.
Ook Baumgartner bevat de elementen waar Auster patent op heeft: Een telefoongesprek dat Baumgartner voert met zijn overleden vrouw, de verhalen-in-een-verhaal, verlies. Het open einde voelt als de ongewisse toekomst die Paul Auster zelf tegemoet gaat. Baumgartner is een ware aanrader!
Deze recensie is geschreven in maart 2024, bij de Amerikaanse uitgave. Paul Auster is op 30 april 2024 overleden.
